Selecteer een pagina
Trešnja (kers) en višnja (zure kers)

Trešnja (kers) en višnja (zure kers)

In Servië sieren fruitbomen het straatbeeld. Vooral kersenbomen zie je veel. Een magisch gezicht, alsof de glanzend groen bebladerde bomen met robijnen behangen zijn.

– Višnja (Prunus Cerasus) –

Trešnja is een zoete kers (Prunus Avium). Ze kunnen allerlei kleuren hebben, van lichtrood tot donker, zelfs wit. Hij heeft vooral vruchtvlees, minder sap, en kan zelfs knapperig zijn. Ze worden in Servië zo van de boom gegeten. Dat is doorgaans waar de ‘gewone’ kersen voor worden gebruikt, om vers op te eten. De witte trešnja wordt ook voor slatko gebruikt, waar ik zo meer over vertel.

– Trešnja is een zoete kers (Prunus Avium).

Višnja (Prunus Cerasus) is zuur, aromatisch en een slagje kleiner dan een gewone kers. Ze kunnen van lichtrood tot donker van kleur zijn en barsten van het sap. In Nederland heten dit morellen, zure kersen. Je kunt ze soms in pluktuinen vinden of bij Turkse winkels. Višnja is een typische kers om te verwerken. Ze worden verwerkt in limonadesiroop (sok, wat letterlijk sap betekent) en slatko, een verukkelijk “snoepje”, doordat de kersen volgens een speciaal proces met suiker worden ingekookt. Ik maakte er zelfs een documentaire over, gefilmd op het platteland in Servië. Je krijgt slatko met een beetje mazzel voorgezet als je ergens te gast bent, in een klein schaaltje in de dikke suikersiroop met een lepeltje per persoon. Samen met een glas (bruisend) water en rakija – zelfgestookte sterke drank van fruit, wat ook kersen kunnen zijn, maar gebruikelijker is pruim of abrikoos. Verder worden zure kersen in Servië veel gebruikt in gebak, en dan meestal in de vorm van compote (kompot); ze worden gekookt in lichte suikersiroop en zo bewaard voor de rest van het jaar. In gebak komen ze samen met suiker goed tot hun recht. Je komt ze tegen in o.a. cakes (kolac) maar ook pita, taart met flinterdunne laagjes deeg.

Hoe herken je nou of het trešnja of višnja is?
De kleur is erg misleidend, dat vertelt je eigenlijk niets, behalve dan een witte kleur (trešnja). Trešnja, de zoete kers is een beetje hartvormig, let maar op de onderkant van de kers, deze is meer puntig. Ook heeft de zoete kers vaak één donkere streep bij bepaalde variëteiten. Višnja, de zure kers, is rond van vorm. In Nederland zie je in een enkele tuin een kersenboom staan. Heeft de boom naast dikke ook dunne takjes, dan is het een zure kers.

Recept
Kolac sa trešnjama – cake met kersen

Deze cake met kersen smaakt verrukkelijk, met een structuur tussen gewone en Moskovische (luchtige) cake in. Gebruikelijker is kolac sa višnjama, met zure kersen, maar ik probeerde dit recept eerst met gewone kersen uit, daar omdat ik geen zure kersen in huis heb. Dit recept gebruikt Jadranka, mijn schoonmoeder, al meer dan 20 jaar. Waarschijnlijk is het afkomstig uit een kookboek of tijdschrift van vroeger.

tulbandvorm van 2L

5 eieren
300 g suiker
150 g (170 ml) zonnebloemolie of -arachideolie**
200 g magere yoghurt*
250 g patentbloem
8 g bakpoeder (half zakje)
500 g zure of zoete kersen
8 g vanillesuiker (1 zakje)

Verwarm de oven voor op 180° graden Celsius.
Scheid de eieren en klop het eiwit stijf, voeg de helft van de suiker beetje voor beetje toe.
Meng apart eigeel en rest van de suiker. Voeg olie en yoghurt toe, meng goed. Zeef de bloem en bakpoeder en meng erdoor, tot een egaal mengsel.
Spatel het eiwit er voorzichtig en zo kort mogelijk door om zoveel mogelijk lucht te behouden, tot je een glad beslag hebt.
Vet de tulbandvorm in en bestuif met bloem, klop overtollige bloem weg.
Ontpit de kersen en begin met een aantal kersen, een laagje beslag, etc., tot de tulband gevuld is.
Bak voor ongeveer 60 minuten, de cake is klaar als een satéprikker die je in de cake steekt, er schoon uitkomt.
De cake is na een nachtje rusten het lekkerste (echt een wereld van verschil in smaak!), je kunt hem buiten de koelkast bewaren.
Bestrooi hem vlak voor het serveren met poedersuiker.

* In Servië bevat magere yoghurt 1% vet, hier 0%. Je zou ook half magere, half halfvolle yoghurt kunnen gebruiken.
** In Nederland gebruikt men vaak zonnebloemolie als er olie wordt gebruikt. Ik maakte hem met arachideolie en dat gaf een heerlijk resultaat.

Servië raakt mij

Servië raakt mij

Op vele vlakken. Dat is zó veelomvattend, daar kan ik een boek over schrijven. Dat doe ik dus ook.

Laat ik eens een begin maken bij de muziek. Dat is een groot ding, in Servië.
Ingebakken in de cultuur.

En dan bedoel ik niet de turbofolk die oprukt tegenwoordig.

Nee, de folkmuziek die in kafana’s – een speciaal type café – gezongen werd in de jaren zestig, zeventig, tachtig.
In kafana’s werd muziek vol emotie gezongen, begeleid door een Tamburaŝki orkestar, zoals accordeon, viool, tamburica (kleine gitaar) en contrabas.

Mensen springen op van hun stoel, gaan mee met de muziek en laten zich gaan. Vol gebaren, dansend, zingend. Nog beter in combinatie met veel drank natuurlijk. Voor Joegoslaviërs werkte dit als een soort therapie om persoonlijke issues te kunnen doorstaan. Liefdesverdriet is dan ook steevast onderwerp van de liedjes.

Échte kafana’s zijn helaas al ter ziele gegaan.* Maar die goede sfeer kun je nog steeds proeven in Servië, helemaal in goed gezelschap. De Serviërs hebben daar een mooi woord voor, deze sfeer, het veelomvattende gevoel dat erbij hoort: merak. Eigenlijk valt het niet volledig uit te leggen. Als iets merak is, dan wéét je het. En daarvoor moet je in Servië zijn. Maar ook bijvoorbeeld in Slavonië, een regio bovenin Kroatië, kun je het vinden.

In deze video die ik heb gemaakt, kun je de sfeer een beetje proeven.
Het nummer wat je hoort is Svirajte Nocas Samo Za Nju (Speel vanavond alleen voor haar) van Toma Zdravković. Eén van mijn vele favorieten.

* Waar Jelica Novaković en Sven Peeters een geweldig boek over schreven, het Kafana-tribunaal.

Spread d’amour: rood fruit met lavendel en vanille

Spread d’amour: rood fruit met lavendel en vanille

Deze zomerse spread is friszoet, met een vleugje steranijs, lavendel en vanille. Smeer het op warm knapperig ciabattabrood en deel met diegenen van wie je houdt.

Spread d’amour
Broodbeleg voor 2 personen

Ingrediënten

120 gram verse aardbeien
80 gram frambozen, vers of bevroren
6 el water
2 steranijs
1 tl gedroogde lavendel*
2 vanillepeulen
enkele flintertjes biologische citroenschil

optioneel:
eetbare bloemen***

Bereiding

  • Snijd de aardbeien in kleine stukjes.
  • Doe de stukjes aardbei samen met de frambozen en het water in een steelpannetje en zet op laag vuur. Kook het fruit langzaam zacht en voeg dan de steranijs en lavendel toe, roer.
  • Als het fruitmengsel een beetje dik geworden is (niet vloeibaar), dan zet je het vuur uit.
  • Schraap de vanille uit de peulen en roer deze door het fruit. Schep het fruit op een bord en laat het afkoelen.
  • Voeg de citroenschil toe en roer. Proef of er eventueel nog meer citroenschil bij kan. Het is de bedoeling dat de citroen niet overheerst, maar net een frisse smaak geeft. Laat de spread verder afkoelen in de koelkast.
  • Verwijder de steranijs en pureer de spread licht met een staafmixer of keukenmachine. Het is mooi (en lekker!) als er nog een beetje stukjes in de spread zitten. Heb je geen staafmixer, ook geen ramp. Door het koken is de spread al vrij fijn van structuur, dus niet pureren kan ook.
  • Serveer op warm ciabattabrood en garneer met eetbare bloemen, zoals bernagie** (komkommerkruid).

Lavendel Gebruik onbespoten lavendelbloemetjes. Deze zijn verkrijgbaar bij de natuurwinkel of drogist.

** Bernagie Gebruik onbespoten bloemen. Je kunt bernagie zelf zaaien of kijk eens bij familie of vrienden in de tuin. Bernagie bevat kleine hoeveelheden giftige stoffen. Bernagie wordt al gegeten sinds de Middeleeuwen en is vaak te vinden in recepten, maar de meningen zijn erover verdeeld of het veilig is om te eten. Eet het met mate of gebruik het alleen als garnering.

Broodbeleg met vers fruit

Broodbeleg met vers fruit

Ontbijten in het buitenland. Velen zijn mij bijgebleven, zowel van simpel tot zeer uitgebreid. In Thailand bijvoorbeeld, waar we een nacht in de jungle doorbrachten, slapend in een slaapzak op de houten vloer. De olifanten die bij ons waren, hebben een verleden in de toeristenbranche en zijn vrijgekocht, om weer een beetje olifant te kunnen zijn. ’s Nachts trokken de olifanten erop uit in jungle. In de ochtend kwamen ze weer terug, spelend in de modder, terwijl wij genoten van vers geroosterd brood op het houtvuur met verse ananas. Zo simpel, zo lekker. Dat kun je thuis ook doen. In de afgelopen jaren heb ik heel wat lekkere fruitcombinaties bedacht voor op brood of crackers. Ik geef bij het fruitbeleg soms een suggestie waar ik het graag mee combineer, zoals het soort brood of cracker – maar kies vooral jouw favoriet. Je kunt het simpel houden, maar ik geef ook tips als je in bent voor wat extra smaakmakers.

geroosterd brood met verse ananas
je kunt dit combineren met roomboter of kokosolie (zet in koelkast, dan is het smeerbaar i.p.v. vloeibaar)

crème fraîche – plakjes banaan – volkoren knäckebröd
combineren met : walnoten, kaneel, citroen/limoensap of –rasp
i.p.v. crème fraîche: kokosolie, dikke yoghurt, dikke kokosmelk

crème fraîche – geprakte banaan – geprakte framboos
op hard geroosterde ciabatta

mango met chilipeper
met verse chilipeper of gedroogde vlokken. vooral lekker op iets knapperigs, zoals volkoren beschuit

crème fraîche van geit, geprakte aardbei, citroenrasp en verse blaadjes basilicum
op hard geroosterde ciabatta

crème fraîche met rabarber en geprakte banaan
snijd de rabarber (wat een groente is) in stukjes en zet onder water in een kookpan. Kook op laag vuur zonder suiker gaar en laat afkoelen. Meng een paar eetlepels met geprakte banaan.

dunne plakjes appel met schil met kaneel

peer met gemalen kardemom
kardemom is een heerlijk aromatisch specerij

rood fruit met lavendel
Klik hierboven voor het recept

Pasta courgette, mierikswortel en ei

Pasta courgette, mierikswortel en ei

Romige pasta bomvol groente met een lekkere kick van de mierikswortel.
In de categorie: snel klaar, vet lekker en gezond.

Bereidingstijd: < 30 minuten
1 persoon

½ el olie
1 ui, gesnipperd
1 courgette, in blokjes
80 g rigatoni pasta (grote buisjes, of penne)
2 teentjes knoflook, gesnipperd
2 eieren
1 el crème fraîche
2 tl mierikswortel*
optioneel: pul biber*/chilivlokken
versgemalen zwarte peper

  • Verwarm de olie in een antiaanbakpan op laag vuur en fruit de ui tot hij glazig ziet.
  • Voeg de courgette toe en doe de deksel op de pan, roer af en toe.
  • Kook alvast een kleine pan met water voor de eieren.
  • Kook de pasta volgens de aanwijzingen op de verpakking, (giet daarna af en houdt de deksel op de pan.)
  • Als de courgette zacht is, voeg je de knoflook toe en warm je deze 1 minuut mee.
  • Kook de eieren 4 minuten, laat afkoelen in koud water.
  • Roer de mierikswortel door de crème fraîche en meng door de pasta, daarna de groenten en breng op smaak met peper.
  • Pel de eieren en snijd door de midden.
  • Schep de pasta op een bord en leg de eitjes erop, bestrooi met de pul biber. Enjoy!

* Mierikswortel is te koop in elke supermarkt, in kleine potjes. Meestal staat het in de buurt van de mosterd.
Verse mierikswortel kun je soms kopen bij de toko. Vries hem in en rasp er wat af als je het nodig hebt. 
Pul biber zijn hele lekkere gedroogde en felrode milde chilivlokken, je koopt ze bij de Turkse winkel.